Gevolgen

 

In deze deelvraag onderzoeken we de gevolgen van klimaatverandering. Wat houdt klimaatverandering in? Wat zijn de gevolgen? 

Klimaatverandering is een serieus onderwerp, het is niet alleen een Nederlands, Europees of westers probleem. Vooral niet, zelfs. Mensen over de hele wereld krijgen te maken met een veranderend klimaat. Sommige gevolgen zijn zelfs al merkbaar, ander zijn zo onvoorspelbaar als wat. Om deze deelvraag te beantwoorden gebruiken we vooral internet, maar natuurlijk ook het basisboek.

 

Door de geschiedenis van de aarde heen zijn er voortdurend klimaatveranderingen geweest: de verandering van van het gemiddelde weertype of klimaat over een langere periode. De huidige klimaatverandering komt niet, zoals gewoonlijk, door de natuur. Het zijn de mensen die ervoor zorgen. Dat heeft gevolgen.

Het natuurlijke broeikaseffect bestaat uit een aantal broeikasgassen, zoals koolstofdioxide, waterdamp en methaan. Deze gassen zorgen voor de aangename gemiddelde temperatuur van 15 graden Celsius hier op aarde. Maar, de mens verbrandt sinds de industriële revolutie op grote schaal fossiele brandstoffen. Dit zorgt voor de toename van de hoeveelheid broeikasgassen in de lucht, en dat draagt bij aan het broeikaseffect. 

In grafiek 1 hieronder zie je de toename van CO2 in de loop van de jaren, de toename is duidelijk te zien.

                                          Grafiek 1: Toename van CO2

                                   https://klimaatgek.nl/wordpress/sensitivity/

Door de versterking van dit broeikaseffect kan de aarde steeds moeilijker warmte kwijtraken, hierdoor warmt de aarde op. Volgens de IPCC, het gezaghebbende klimaatpanel van de Verenigde Naties, zal de temperatuurstijging die sinds het begin van de 20e eeuw werd gemeten, in de 21e eeuw steeds sneller doorzetten. De temperatuurstijging is te zien in grafiek 2 hieronder. Ook hier is de stijging goed te zien

Grafiek 2: temperatuurstijging in de loop van de jaren

https://www.hier.nu/klimaatgids/55/klimaatverandering-oorzaken-en-gevolgen

De huidige klimaatverandering is dus samenvattend: een versterkt broeikaseffect = temperatuurstijging. Temperatuurstijging is dus eigenlijk het grootste en belangrijkste gevolg van de huidige klimaatverandering. Natuurlijk zorgt dat voor nog meer verandering in het klimaat: de verdere gevolgen  Ze staan hier op een rijtje:

 

Extreme weersverschijnselen

Wereldwijd stelt men veranderingen vast in neerslagpatronen en vermoedelijk zal dat doorzetten. Dit zal een grote impact hebben op landbouw, watervoorziening etc. Maar het heeft nog een gevolg: wereldwijd zullen er steeds meer overstromingen en extreme droogtes voorkomen. Zeker in gebieden met een hoger breedtegraad. In Europa is hevige neerslag de afgelopen 50 jaar erg toegenomen, zelfs in de gebieden met een afname van de gemiddelde hoeveelheid neerslag, zoals het mediterraan zeegebied. 


l

                              Grafiek 3: Overstromingsrampen Europa

                              https://klimaatgek.nl/wordpress/sensitivity/

Neerslag gaat niet alleen maar toenemen. Het zal zeker ook afnemen. Samen met een vermindering van de hoeveelheid neerslag en evapotranspiratie, zullen steeds meer droogtes ontstaan. Door meer regen ontstaat dan weer erosie, door droogtes verwoestijning.

Onder het kopje Extreme weersverschijnselen horen natuurlijk ook stormen. Door de huidige klimaatverandering wordt de atmosfeer warmer, maar ook het water. Dat zorgt ervoor dat er steeds meer tropische cyclonen (waartoe orkanen en tyfoons ook behoren) zullen ontstaan. Een vrij recentelijk voorbeeld was natuurlijk de orkaan Katrina.

 

Verdwijnend ijs

Het arctisch gebied warmt twee keer zo snel op als de rest van de wereld: het ijs smelt in de lente veel eerder en veel sneller, in de winter is het ijs onbetrouwbaar dun en het groeit langzaam en minder snel weer aan. Dit heeft  weer gevolgen voor de mensen daar, maar ook  voor de dieren. Zij gebruiken het ijs als snelweg, bouwgrond en jachtgebied. Smeltend ijs betekent dus dat reizen steeds gevaarlijker wordt en dat huizen verzakken. Bovendien worden het jachtseizoen en jachtgebied kleiner, waardoor ze steeds minder te eten hebben.

Dat is niet het enige gevolg van verdwijnend ijs. Hier is misschien nog wel een belangrijker en erger gevolg:

De Noordpool is een belangrijk koelelement voor de temperatuur op onze aardbol. Door het grote ijs- en sneeuwoppervlak wordt het zonlicht teruggekaatst van de aarde. Als het ijs op de Noordpool smelt, gaat deze reflecterende eigenschap verloren. Zonnestralen worden omgezet in warmte die in onze atmosfeer blijft. Zo warmt de aarde dan weer verder op.

 

Stijging zeespiegel

Het zeeniveau stijgt door de thermische uitzetting van de oceanen: warm water neemt meer plaats in dan koud water. Maar ook het smelten van de continentale gletsjers en de ijskappen van Groenland en Antarctica dragen bij aan deze stijging. Er wordt beweerd dat er in Groenland genoeg ijs is om het zeeniveau met 7 m te doen stijgen! In de loop van de 20ste eeuw kon al een gemiddelde stijging van het zeeniveau van 17 cm worden opgetekend. Het IPCC verwacht tegen 2100 volgens de meest optimistische hypothese een gemiddelde stijging van het zeeniveau met 18 centimeter. Het ergste scenario houdt rekening met 59 cm. Er zijn ook wetenschappers die een stijging van 59 cm nog heel optimistisch vinden. Zij menen dat een stijging van het zeeniveau met meer dan één meter tegen 2100 de realiteit zal zijn.  

 

Seizoenen in de war                                                                                                                      

In veel gebieden komen minder koude dagen, minder koude nachten en minder dagen dat het echt vriest. Deze kenmerken staan symbool voor een grote verandering: het vorstvrij seizoen wordt steeds langer. Lentes beginnen hierdoor bijvoorbeeld steeds eerder. Dit gevolg van de huidige klimaatverandering neemt nog een gevolg met zich mee: jaarlijkse seizoensgebonden verschijnselen ontstaan veel eerder dan normaal. Denk maar aan het groeiseizoen van planten. Uit onderzoek blijkt dat op midden en hoog breedtegraad van het noordelijk halfrond het groeiseizoen met twee weken is verlengd. Dat is grotendeels te wijten aan de vervroeging van de lente. Een langer groeiseizoen heeft dus op een midden en hoger breedtegraad wel een positief effect op landbouw, terwijl op andere plekken het juist een heel erg negatieve impact kan hebben. Met een risico van hongersnood als verder gevolg.                                                                     

 

Gezondheid `                                                                                                                                           

De huidige klimaatverandering heeft ook gevolgen voor de gezondheid van de mens. De temperatuurstijging en verandering in neerslag, wat gevolgen zijn van de klimaatverandering, zorgen voor het veranderen en groter worden van verschillende planten en diersoorten. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de temperatuurstijging. Bij de dieren zitten natuurlijk ook veel verschillende ziektedragers, die door temperatuurstijging, zich steeds verder wereldwijd verspreiden. Dat zorgt dus ook voor de verspreiding van de ziekte zelf. Jaarlijks sterven er 1 miljoen mensen aan malaria, dat kan in de toekomst alleen nog maar erger worden door de verspreiding van de malariamug. Hittegolven en extreme droogtes zorgen voor de toename in sterftecijfers. Tijdens de extreme hittegolf in de zomer van 2003 vielen al ruim zo'n 35.000 doden. Ook in ontwikkelingslanden zullen er steeds meer hittegolven ontstaan, met nog veel ergere gevolgen. Overstromingen kunnen ook een hoop ellende met zich meebrengen. Het aantal ziektes dat zich via water verspreiden, breiden ook verder uit door de overstromingen en verspreiden zich dus ook. Sommige ziektes kunnen niet direct gelinkt worden aan Klimaatverandering, maar zijn een gevolg van ondervoeding. Ondervoeding heeft vele oorzaken, maar Klimaatverandering is er zeker één van. Oogsten mislukken, vissers vangen minder vis, mensen moeten verhuizen. Ze raken verzwakt en zijn zo onwaarschijnlijk snel vatbaar voor ziektes. Het staat vast dat miljoenen mensen door ondervoeding gezondheidsproblemen krijgen.

 

De huidige klimaatverandering heeft dus veel gevolgen voor de wereld: extreme weersverschijnselen, verdwijnend ijs, stijging zeespiegel en seizoenen raken in de war. Als de wereld veranderd, door klimaatverandering, zullen wij als mensen de gevolgen moeten ondervinden met de wereld als ons leefgebied. Veranderingen in ons leefgebied en  dan nog niet eens gesproken over de gezondheid van de mens, die snel achteruit gaat, zoals in het laatste gevolg genoemd. Klimaatverandering zorgt dus voor steeds meer gevaren in het leefgebied, maar de gezondheid van de mens zal ook steeds kwetsbaarder worden. Kortom: de impact op het dagelijks leven zal de komende jaren steeds erger worden, veel dingen zullen veranderen...

Bronnen

Brinke, W.B. ten, Basisboek de geo. Baarn/Utrecht/Zutphen: ThiemeMeulenhoff, 2007.
 
Schrijver onbekend, oorzaken en gevolgen klimaatverandering, 31 maart 2014, 
 
Schrijver onbekend, gevolgen klimaatverandering WNF, 28 maart 2014, 
 
Kahliya Ronde, verschillende gevolgen klimaatverandering, 3 april 2014,
 
Hansen, J., dreiging gevolgen klimaatverandering, 26 maart 2014, 
 
Schrijver onbekend, het gevolg temperatuurstijging met verdere gevolgen, 29 maart 2014, https://www.hier.nu/klimaatgids/23/temperatuurstijging-meer-dan-opwarming-alleen