In deze deelvraag onderzoeken we wat de oorzaak of oorzaken zijn voor klimaatverandering. Wat houdt het in? En op welke schaalniveaus liggen de oorzaken? Bij klimaatverandering zijn meerdere factoren die ervoor zorgen dat onze aarde verandert door de verandering in het klimaat. Bij klimaatverandering spreek je al snel over de stijgende temperatuur. Deze stijgende temperatuur heeft te maken met het broeikaseffect. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan 

ontbossing, het verkeer/industrie en het gebruik van CFK’s. Bij alle voorbeelden zullen we uitleggen hoe dit een rol speelt bij de klimaatverandering.

Menselijke oorzaken

Ontbossing

Bij ontbossing spreekt men al snel over tropische regenwouden. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan bosbranden in tropische regenwouden die voor de uitstoot van miljoenen tonnen CO² zorgen. Het zorgt ook voor minder omzetting van CO² naar zuurstof. Dit is een natuurlijke factor, maar er zit ook een menselijk randje aan. Zo wordt er namelijk op dit moment veel tropisch regenwoud gekapt door de mens en komt er daarom ook meer CO² in de lucht. CO² is een broeikasgas en dus versterkt dit het broeikaseffect. De werking van het broeikaseffect wordt uitgelegd in de volgende deelvraag. 

Het verkeer en de industrie

Een van de grootste oorzaken van het versterkt broeikaseffect dat bij de mens wordt neergelegd zijn de uitlaatgassen van auto’s, schepen, treinen enzovoort. Iedere dag komen grote hoeveelheden gassen en stofdeeltjes in de atmosfeer terecht. Deze voertuigen stoten vervuilende gassen uit en zo levert dit zijn bijdrage aan het broeikaseffect. CO² is ook bij deze menselijke factor het meest voorkomend.

CFK’s

CFK's worden ook wel chloorfluorkoolwaterstoffen genoemd. Het zijn koolwaterstoffen waarvan waterstofatomen zijn vervangen door chloor en/of fluor. Deze stof werd in de jaren 1930 ontwikkeld en gebruikt als koelmiddel en als drijfgas voor spuitbussen. De chlooratomen in CFK’s kunnen in de atmosfeer onder invloed van UV-straling als radicaal worden vrijgemaakt en zo voor de afbraak van ozon zorgen. Deze ozonlaag beschermt de aarde door schadelijke straling, die afkomstig is van de zon, tegen te houden. Maar door de CFK’s ontstaat er een gat in de ozonlaag en dus komt schadelijke straling op de aarde. 

De verwachting is dat over een paar jaar de ozonconcentratie zal toenemen en dan, na CO² en waterdamp, uit zal groeien tot het belangrijkste broeikasgas. Daarom wordt er ook vaak bij het broeikaseffect de link gelegd naar de ozonlaag. Naast de menselijke factoren zijn er ook nog natuurlijke factoren die voor de verandering van het klimaat zorgen. Miljoenen jaren geleden waren de natuurlijke factoren de belangrijkste oorzaken voor klimaatverandering, maar inmiddels is dit de mens en is de natuur en de mens invloed behoorlijk uit balans.

Natuurlijke oorzaken

Nog steeds draagt ook de natuur zijn steentje bij aan de klimaatverandering. Dit was miljoenen jaren geleden al zo, maar nog steeds zijn er heel wat natuurlijke oorzaken die voor de verandering van het klimaat kunnen zorgen.

Zonneactiviteit

Het spreekt voor zich dat variaties in de hoeveelheid zonnestralen het klimaat op aarde beïnvloeden aangezien het klimaat op aarde deels afhankelijk is van de zon. De zonnestralen hangen af van het aantal zonnevlekken die op het oppervlak van de zon zitten. Deze vlekken zijn relatief donker en hangen samen met koelere plekken op de zon. Het effect van deze variaties van zonnevlekken zijn zeer beperkt op kortere tijd. Men onderzoekt wel of de schommeling van de zonneactiviteit zich vertoont over langere periodes en of die invloed groter wordt en meer merkbaar op aarde.

Vulkanische activiteit

Grote uitbarstingen van vulkanen kunnen het klimaat beïnvloeden. Als zwaveldeeltjes (die onstaan bij zo'n uitbarsting) in de stratosfeer terechtkomen als aerosolen (mengsel van stofdeeltjes in een gas bijv. wolken), houden ze zonlicht tegen en wordt het kouder. Ook komt er CO² vrij.

Meteorietinslagen

Bij een inslag van een meteoriet ontstaat er een stofwolk (net als bij vulkaanuitbarstingen). Deze wolk kan ervoor zorgen dat zonlicht tegengehouden wordt. Het gevolg daarvan is dat het kouder wordt op aarde en planten en dieren sterven.

Schommelingen in de aardbaan

Doordat de aarde een soort ovale baan rond de zon maakt, komen sommige delen van de aarde dichterbij de zon te liggen en andere delen verder van de zon, wanneer de baan iets verandert. Dat zorgt voor kleine wisselingen in de temperatuur en dus zorgt het voor klimaatverandering.

Verschuivingen van continenten

De positie van de continenten heeft invloed op de zeestromen. Wanneer alle continenten dicht bij elkaar liggen, is de stroming van de zee anders dan wanneer de continenten verder van elkaar af liggen. Zeewater wordt opgewarmd rond de evenaar en verspreidt zich in de richting van de poolkappen. Hoe verder de continenten uit elkaar liggen, hoe minder de warmte door de zee kan worden verspreid over de aarde.

Lucht- en zeestromingen

Zeestromen kunnen invloed uitoefenen op het klimaat. Een voorbeeld hiervan is El Niño. Dit is een sterke opwarming van het normaal koele zeewater (dat niet alle jaren zo is) en dit verschijnsel is niet regelmatig. Deze gebeurtenis betekent in het Spaans kerstkindje en heeft zijn naam te danken aan de periode waarin dit verschijnsel voorkomt, meestal rond de kerstperiode. Dit verschijnsel is erg onregelmatig maar zorgt voor een sterke opwarming van het oceeaanwater en daarom wordt de atmosfeer daar langere tijd door beïnvloed.

Klimaatverandering is een verschijnsel dat altijd heeft bestaan en ook altijd zal blijven bestaan. Het klimaat wordt beïnvloed door menselijke factoren en door natuurlijke factoren en wordt de laatste jaren/eeuwen sterker beïnvloed door de mens. De mens heeft de afgelopen jaren gezorgd voor het versterkte broeikaseffect waardoor temperatuur is gaan stijgen en de natuur heeft altijd al voor kleine veranderingen in het klimaat gezorgd. Al met al is het antwoord op de deelvraag “Wat zijn de oorzaken van klimaatverandering?” een antwoord dat uit meerdere delen bestaat. Zo wordt klimaatverandering veroorzaakt door de mens met bijvoorbeeld de uitstoot van CO₂ en de ontbossing. En de natuur draagt zijn steentje bij door de voortdurende  veranderingen van de zon, vulkanische activiteiten, meteorietinslagen en alles wat eerder genoemd is.